ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ಹೋರಾಟ: ಪರಿಸರ ಕಾಪಾಡಲು ಮಾಡಿದ ಅಹಿತಕರ ತ್ಯಾಗ 🌳🙏

ಪರಿಚಯ

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯವು ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ತೋರುವ ಅದ್ಭುತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಕೇವಲ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದಷ್ಟೇ ಆಗಿಲ್ಲ, ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನೂ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದ್ದೂ ಇದೆ. 🌱💔 ಪರಿಸರಕ್ಕಾಗಿ ಜೀವ ನೀಡುವ ಬಿಷ್ಣೋಯಿಯರ ಹೋರಾಟ, ಕೇವಲ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿಯದೆ, ನಮ್ಮ ಹೃದಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ಈ ತ್ಯಾಗಪೂರ್ಣ ಕತೆಗಳ ಮೂಲಕ ನಾವು ತಿಳಿಯಬೇಕು, ನಿಸರ್ಗದ ಪ್ರತಿ ಜೀವವೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. 🌍❤️

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯದ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭ

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯದ ಇತಿಹಾಸ 15ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಈ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವರು ಶ್ರೀ ಜಂಭೇಶ್ವರ ಮಹಾರಾಜರು, ಅವರು 1485ರಲ್ಲಿ ತೋರಿದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಈ ಜನಾಂಗವು ತನ್ನ ಪಥವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಶ್ರೀ ಜಂಭೇಶ್ವರರು 29 (ಬಿಷ=29, ನವಿ=ನಿಯಮ) ಧಾರ್ಮಿಕ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದ ‘ಬಿಷ್ಣೋಯಿ’ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿದೆ. ಈ ನಿಯಮಗಳು ಮಾನವಕುಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಡುವಿನ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಈ ನಿಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು ಮರಗಳನ್ನು ಕಡಿಯದಿರುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಬಲಿ ನೀಡದಿರುವುದು. ಈ ಸಮುದಾಯವು ತನ್ನ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಮನೆಯ ಭಾಗವೇ ಆಗಿವೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯೊಂದಿಗೆ ಬದುಕುವುದು. ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದವರು ಜಲಾಶಯಗಳ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಮರಗಳನ್ನು ನೆಡಲು ಮತ್ತು ಜೀವ ಜಲವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ತಮ್ಮ ಬಾಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ರಾಜಸ್ಥಾನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಜೋಧಪುರ, ಬಿಕಾನೆರ್, ಮತ್ತು ಝಾಲೋರ್ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಬಹಳ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಮುದಾಯವು ಹರಿಯಾಣ, ಪಂಜಾಬ್, ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇರುವುದು.

ಬಿಷ್ಣೋಯಿಯರು ತಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯುಳ್ಳ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು, ನಿಸರ್ಗ ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿ ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಕೆಜರ್ಲಿ ಹೋರಾಟ : ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ತ್ಯಾಗದ ಪ್ರತೀಕ

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯದ 29 ನಿಯಮಗಳು

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯದ ಧರ್ಮವು 29 ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ನಿಯಮಗಳು ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಮತ್ತು ಹಾನಿಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಶ್ರೀ ಜಂಭೇಶ್ವರ ಮಹಾರಾಜರು ಈ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು, ಅವು ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜೀವನದ ಮತ್ತು ದಿನನಿತ್ಯದ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಯಮಗಳೆಂದರೆ:

ಪ್ರಾಣಿಯ ಹಾನಿ ಮಾಡಬಾರದು – ಯಾವುದೇ ಜೀವಿಯ ಬಲಿ ಅಥವಾ ಹಾನಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು.
ಹಸಿ ಮರಗಳನ್ನು ಕಡಿಯಬಾರದು – ಜೀವಂತ ಮರಗಳನ್ನು ಕಡಿಯುವುದು ನಿಷೇಧ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಕಾಪಾಡುವ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು.
ವೈಭವಶಾಲಿ ಜೀವನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸರಳ ಜೀವನ ನಡೆಸುವುದು – ಸಕಲ ಪ್ರಾಣಿ, ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಗೌರವ ತೋರುವಂತೆ ಸರಳ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು.
ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ದಯೆ ತೋರುವುದು – ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ, ನೀರು ಪೂರೈಸುವುದು.
ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡಬಾರದು – ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಬಳಸುವುದು.
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಸದಾಚಾರವನ್ನು ಕಾಪಾಡಬೇಕು – ಸತ್ಯ, ಅಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು.
ಪ್ರಕೃತಿ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುವುದು – ಪರಿಸರದ ಹಿತಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಾ, ಕಾನೂನುಬಾಹ್ಯ ಬೇಟೆಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ನಾಶವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು.
ಅಕಾಲಿಕ ಪ್ರಾಣಹಾನಿ ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು – ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಬಲಿತೀರುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದು.
ಹೂಮಾಲೆ ಧಾರಣೆ ಮಾಡಬಾರದು – ಬಿಷ್ಣೋಯಿಯರು ಕೇವಲ ಸತ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹೂಮಾಲೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.
ಶುದ್ಧ, ಸಸ್ಯಾಹಾರ ಆಹಾರ ಸೇವಿಸಬೇಕು – ಮಾಂಸಾಹಾರ ತಿನ್ನುವುದನ್ನು ಬಿಷ್ಣೋಯಿಯರು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅಪವಿತ್ರ ಬಾಣವುಗಳಿಂದ ದೂರವಿರಬೇಕು – ವಿಷ ಅಥವಾ ಅಪವಿತ್ರ ಕೃತ್ಯಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು.
ಶುದ್ಧ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸಬೇಕು – ಸ್ವಚ್ಛತೆಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಂತೆ ಶುದ್ಧ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು.
ಶುದ್ಧ ಜಲ ಸೇವಿಸಬೇಕು – ಶುದ್ಧ, ಪವಿತ್ರವಾದ ನೀರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಬೇಕು.
ಮದ್ಯ ಸೇವನೆ ಮಾಡಬಾರದು – ಮದ್ಯಪಾನ ಮತ್ತು ಇತರ ವಿಷಕಾರಿ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಬಾರದು.
ಪೋಲೀಷನ್ ಬಳಕೆ ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು – ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಧರಿಸಬಾರದು.
ಅಪವಾದ ಮತ್ತು ಕುತಂತ್ರಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು – ಕಪಟ, ಮೋಸದ ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುವುದು.
ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಮಳಗಳು ಮತ್ತು ತೈಲವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಇತರ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು – ತೈಲಗಳು ಅಥವಾ ಕೆಮಿಕಲ್ ಪರಿಮಳಗಳ ಬದಲು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಮಳಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದು.
ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರಿಗೂ ಶ್ರದ್ಧೆ ತೋರುವಂತೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು – ಹಿರಿಯರನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಕಿರಿಯರಿಗೆ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತೋರುವುದು.
ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು – ಕರ್ಮಕಾಂಡಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು.
ಬ್ರಹ್ಮಮುರ್ತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸಬೇಕು – ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯವು ಬ್ರಹ್ಮಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾಡುವ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ಕೂ ಸತ್ಕಾರಣ – ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಳು ಉತ್ತಮ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.
ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಬದುಕು ನಡೆಸಬೇಕು – ಧರ್ಮಶಾಸ್ತ್ರದ ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು.
ತಂಗಾಳಿ, ನೀರು, ಭೂಮಿ, ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ಖಾಲಿ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಶ್ರದ್ಧೆ ತೋರಿಸಬೇಕು – ಈ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಾಣಶಕ್ತಿಗಳನ್ನೂ ಗೌರವಿಸುವುದು.
ಅಗ್ನಿಯ ಪೂಜೆ ಮಾಡಬೇಕು – ಅಗ್ನಿಯ ಶ್ರದ್ಧಾ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಯಜ್ಞಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು.
ದಿನನಿತ್ಯ ಯಜ್ಞದಾನಗಳು ಮತ್ತು ಧರ್ಮಕೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕು – ಪ್ರತಿ ದಿನ ಧರ್ಮಕೃತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು.
ಅಹಂಕಾರದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಾರದು – ತಮ್ಮ ಸಾಧನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅಹಂಕಾರ ತೋರದೆ, ಕೃತಜ್ಞತೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು.
ಜೀವ ಪ್ರೀತಿಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಬೇಕು – ಪ್ರತಿ ಜೀವಿಯ ಜೀವನದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತು, ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತೋರಬೇಕು.
ಅಕಾಲಿಕ ಮೃತ್ಯುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಹೋರಾಡಬೇಕು – ಯಾವುದೇ ಅಕಾಲಿಕ ಜೀವಹಾನಿ ತಪ್ಪಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸುವುದು.
ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಪ್ರೀತಿ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಕಾಪಾಡಬೇಕು – ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ಮೂಲ ತತ್ವವೇ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ರಕ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ

ಆಧುನಿಕ ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯ: ಪರಿಸರದ ಕಾಪಾಡುವಿಕೆ

ಇಂದಿನ ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯವು ತನ್ನ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದ್ದು, ಕಾನೂನು ಬಾಹ್ಯ ಬೇಟೆಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ತಡೆಯಲು ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹಲವು ಪ್ರಸಂಗಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ಕಾನೂನು ಬಾಹ್ಯ ಬೇಟೆಯಾರರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ತಮ್ಮ ಜೀವದ ಹಂಗಿಲ್ಲದೇ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅಲ್ಲದೆ, ಸಸ್ಯಸಂಪತ್ತು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜಲಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಡುಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಈ ಸಮುದಾಯವು ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಇವರ ನಿಸರ್ಗಪ್ರೀತಿಯ ಮೂರ್ತರೂಪ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಕಾಪಾಡುವ ಹೋರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗವು ಅವಿಸ್ಮರಣೀಯ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.

ಸಾರಾಂಶ

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ತ್ಯಾಗವು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಸಂಪತ್ತುಗಳ ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ತೋರಿದ ಶ್ರದ್ಧೆ ಇಂದಿಗೂ ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಜನಾಂಗವು ತಮ್ಮ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು, ಜೀವನ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಬಾಹ್ಯ ಬೇಟೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಹೋರಾಟಗಳ ಮೂಲಕ, ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ನಿಜವಾದ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವಾಗ, ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗವು ನಮಗೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ಕೇವಲ ಅವರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಅಲ್ಲ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಇದನ್ನು ತಾಳಬೇಕು. ಬಿಷ್ಣೋಯಿಯರ ಈ ಆದರ್ಶಗಳು ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗವು ನಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನೈತಿಕತೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಜಾಗೃತಿಯ ದೀಪವನ್ನು ಹಚ್ಚಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. 🌍🌱

Desclaimer
ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ನಾನು ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಮಾಲೀಕರಾಗಿ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ ಮತ್ತು training4cops.in ತಂಡದ ವೀಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು training4cops.in ನೀಡುವ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು.

traning4cops

ಪ್ರಕೃತಿಯ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಸಮುದಾಯದ ಹೋರಾಟ, ಬದುಕಿನ ಪ್ರತಿ ಉಸಿರಿಗೂ ಜೀವದಾನ ನೀಡುತ್ತದೆ.

Tagged bishnoi, explore, india, news

training4cops

ಬಿಷ್ಣೋಯಿ ಜನಾಂಗದ ಹೋರಾಟ : ಪರಿಸರ ಕಾಪಾಡಲು ಮಾಡಿದ ಅಹಿತಕರ ತ್ಯಾಗ 🌳🙏